Waarvoor heb je mij nodig?
Stel jij de vraag Waarvoor heb je mij nodig? wel eens op je werk aan je medewerkers of aan je cliënten/klanten? Het is een kwetsbare vraag, want je zou maar eens niet nodig zijn. Lees deze blog verder als je benieuwd bent naar de waarde van deze vraag en de kunst van het achteroverleunen. Ga er eens lekker voor zitten, zou ik zeggen.
Alarmbelletje voor te hard werken
Ik was laatst bezig met een offerte te maken voor een teambuildingsdag. Ik was al een tijdje aan het stoeien, maar ik kwam er niet uit een goed programma te maken. Ik was hard aan het werk, zo graag wilde ik helpen. Ik stelde mezelf de vraag: Wie is hier nu aan het werk? Ik! Dan gaat er bij mij een alarmbelletje rinkelen. Als ik hard aan het werk ben, klopt er iets niet. Ik ben zeker niet vies van hard werken, maar als het voelt dat ik hard aan het werken ben en ik bereik er niks mee, dan klopt het dus niet. Dat was hier het geval, dus mijn alarmbelletje ging af. Ok, dat betekent dat ik mijn billen weer wil voelen op de stoel en dat ik in plaats van voorover naar achteren mag leunen. Terwijl ik ontspande, kwam de vraag naar boven: waarom heb je mij nodig? Waarom heb je mij nodig voor deze teambuildingsdag? Wat maakt dat je het zelf niet kan? Dat is nogal een vraag. Ik durfde hem eigenlijk niet te stellen, want er zit nogal een risico aan. Misschien realiseert de leidinggevende zich dat ze me niet nodig heeft? Ai!
Ik durfde de vraag eigenlijk niet te stellen
Ik zag de opdracht al wegvliegen. Toch liet het me niet los en heb ik de moed gehad deze vraag letterlijk te stellen. Waarom heb jij mij als externe teamcoach nodig en waarvoor heb je me niet nodig? Ik voelde me kwetsbaar en moedig tegelijk. Het antwoord was heel bevredigend.
Inhoudelijk bleek de leidinggevende zelf mensen te coachen, dus daar was ik niet nodig. Gelukkig, ik voelde opluchting, want hoewel ik me steeds vaker richt op teams in de ouderenzorg, heb ik er vakinhoudelijk geen verstand van. Dat zag ik tot voor kort als een tekortkoming, maar steeds vaker merk ik hoe dienend dat is aan het team wat ik coach. Als teamcoach ben ik tijdelijk aanwezig en is het mijn doel overbodig te worden. Ik help dat wat vastzit zichtbaar te maken en het met elkaar op te lossen. Dan ben ik weer weg en kun je samen verder. Vakinhoudelijk kan men juist van elkaar leren, maar ik stel tijdens de dag/ het traject door het niet-weten “domme” vragen. Het effect is dat mensen wakker worden en zich realiseren hoeveel ze zelf kunnen en weten.
Medewerkers helpen door het niet-weten
Dat was vroeger anders. Toen ik zelf leidinggevende was, stelde ik weinig vragen. Ik vulde het gewoon in voor de ander. Ik dacht dat ik het voorbeeld was en dat dat betekende dat ik alle kennis in huis had. Tegenwoordig realiseer ik me dus hoe het medewerkers juist helpt dat ik het niet weet. Hij/zij is de specialist, hij/zij weet het vakinhoudelijk beter. Maar dat niet alleen. De kunst van het achterover leunen heeft als effect dat mensen meer de verantwoordelijkheid voelen. Letterlijk schuif ik mijn stoel nog 10 cm naar achteren en dan ligt de bal meer bij mensen zelf. Wow!
Je toegevoegde waarde wordt scherper
Ook in dit voorbeeld van de offerte, hielp het achterover leunen mij. Ik had de leidinggevende nodig om deze vraag bewust te worden. Zij heeft mij nodig om concreet te maken met het team hoe ze willen samenwerken met elkaar. Een niet-weter stelt vragen als waarom is dat belangrijk voor jullie, waarvoor zijn jullie nodig in deze organisatie en wat wil je betekenen voor je cliënten/klanten? Als je echt nieuwsgierig bent vraag je ook aan je cliënten wat zij belangrijk vinden in wat je voor hen kunt betekenen.
Voldaan als we geven. Hoe zit dat bij jou?
Mijn (eigen) ervaring is dat we maar al te graag willen helpen en die vraag aan de ander niet stellen. We vullen het zelf in en voelen ons heel voldaan als we kunnen geven. Maar in hoeverre is dat dienend aan de ander en aan jezelf? Durf jij een stukje meer achterover te leunen? Durf jij je kwetsbaar op te stellen en de vraag te stellen op je werk waarom je nodig bent? Experimenteer en ontdek het voor jezelf.
Mij toch nodig?
Wil je meer voor elkaar krijgen met jouw team door zelf ook meer achterover te leunen als leidinggevende in plaats van hard werken? Kun je hulp gebruiken van een niet-weter die anders kijkt en rake vragen stelt om de kwaliteit van de interactie tussen je teamleden te vergroten en de samenwerking te verbeteren? Neem dan contact met me op.
Deze blog is geschreven in okt ’20, maar nog steeds van toepassing. Voor de verbindende bijeenkomsten die ik vandaag de dag organiseer, is het niet deelnemen aan het systeem van de organisatie van toegevoegde waarde. Ik neem een groep ervaren representanten mee die het veld verdiepen, waardoor heel snel naar boven komt wat de knelpunten zijn. Doordat deze ‘verborgen verhalen’ zichtbaar worden, ontstaat er ruimte en na afloop stroomt het beter in een team. Meer weten? Neem gerust contact op.
Nieuwsgierige groet,
Mirjam de Nooij-Wittenberg
oktober ’20